De Nederlandse zonne-energierevolutie startte in de jaren ’90 met de opkomst van de zonneboiler. Met de commerciële doorbraak van zonnepanelen daalde echter de populariteit van deze technologie significant. De aandacht van de markt verlegde zich naar zonnestroom, die voor zonnewarmte verdween naar de achtergrond. Maar Nederland maakt werk van de warmtetransitie, de ISDE-bijdrage voor de zonneboiler werd verhoogd en de gasprijs steeg exorbitant. Sinds 2 jaar is de zonneboiler terug van weggeweest, zowel residentieel als kleinzakelijk. Opvallend In 2022 werd er voor 10 miljoen euro ISDE-subsidie voor zonneboilers aangevraagd door huishoudens, een stijging van 223 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Maar ook voor bedrijfsmatige toepassingen zijn de cijfers opvallend. Het aantal aanvragen nam met 365 procent toe tot 9,3 miljoen euro. Solar Magazine vroeg Steven Triep – lid van de commissie Zonnewarmte van branchevereniging Holland Solar en directeur HRsolar Projects bij HRsolar groep – naar wat er aan de hand is in dat laatste marktsegment en zijn verwachtingen voor 2023. Enorme impact ‘Wij hebben het drukker dan ooit tevoren’, aldus Triep. ‘Het aantal projecten steeg het afgelopen jaar over de hele linie. De markt kreeg een enorme push door de energiecrisis. Als je als glastuinbouwer en grootverbruiker van gas je prijs per kuub van 15 eurocent naar 1,20 euro ziet stijgen bijvoorbeeld, dan is de impact op de bedrijfsvoering enorm. Vanuit die sector neemt de interesse in zonnewarmte dan ook snel toe. Hetzelfde geldt voor bedrijven die minder stoken, onder andere agrarische bedrijven. Stel een kalverhouder verbruikt jaarlijks zo’n 35.000 kuub gas en die moet nu 2,50 tot 3 euro per kuub betalen terwijl dat even geleden nog 54 eurocent was. Dan is dat een groot probleem. Door een zonneboilersysteem te installeren kan die gemakkelijk 40 tot 50 procent van het verbruik reduceren. Die installatie kan zo, de ISDE-subsidie meegerekend, met de extreem hoge energieprijzen in 1,5 tot 2 jaar worden terugverdiend.’ Pelletkachels Als bijkomende reden voor de toegenomen vraag naar zonneboilers vanuit agrarische bedrijven noemt Triep de ‘megastormloop’, die de afgelopen jaren op pelletkachels ontstond. Op de aanschaf van een palletkachel zat een hoge subsidie en de brandstof was erg goedkoop. Maar de prijs van pellets, houtsnippers en resthout is geëxplodeerd. Volgens Triep kan het toevoegen van een zonnewarmtesysteem in combinatie met een palletkachel in 2,5 tot 3 jaar zijn terugverdiend. Spekkoper Triep: ‘2 andere belangrijke branches waarin we de interesse in zonnewarmte zien toenemen zijn zwembaden en de recreatieve sector. Zwembaden verbruiken enorm veel energie. Verwarm je het water met behulp van zonneboilers dan ben je momenteel spekkoper. De besparing op de energierekening is aanzienlijk, ook omdat er geen sprake is van “normaal” warmteverbruik; het water in het zwembad is ook een warmtebuffer. Dat maakt, gezien vanuit het creëren van een optimale businesscase, de juiste dimensionering van deze systemen tevens tot een belangrijk aandachtpunt en een specialisme. Daarnaast zien we bijvoorbeeld de vraag naar zonneboilers toenemen vanuit hotels en campings. Op die laatste plekken wordt door heel veel mensen gebruik gemaakt van sanitair warm water. Zonnewarmte kan daarbij veel waarde toevoegen, temeer omdat die faciliteiten met name in de zonnige maanden worden gebruikt.’ Rooskleurig Is er met de het loskomen van de kleinzakelijke markt voor zonnewarmtesystemen sprake van een structureel kantelpunt in de markt? Triep denkt van wel, en hij ziet dat ook terug in de opdrachten die binnenkomen bij HRSolar Projects. Voor het eerste kwartaal van dit jaar overtreffen ze die uit dezelfde periode in 2022 ruimschoots. Ook voor de rest van 2023 ziet de orderportefeuille er rooskleurig uit. Hij verwacht dan ook dat de groeicijfers van 2022 zich ten minste zullen doorzetten. Potentieel waarmaken ‘Zonnewarmte was het afgelopen decennium het ondergeschoven kindje in de zonne-energiesector’, stelt Triep. ‘Dat was te wijten aan onbekendheid, en ook wel aan vragen aangaande kwaliteit van systemen. Dat laatste is niet langer aan de orde. De technieken zijn verbeterd en in de wereld van warmte-installateurs die zich specialiseren in zonnewarmtesystemen zijn cowboys zeldzaam. Zonnewarmte staat steeds sterker op de kaart als een kansrijke technologie om te verduurzamen en geld te besparen bij vele bedrijven. Wordt het potentieel al waargemaakt? Zeker niet. Maar we zijn nu heel goed op weg om onze belofte waar te maken. De zonneboiler heeft momentum gekregen, ook in de kleinzakelijke markt, en is here to stay.’ Door Marco de Jonge Baas